20 czerwca 2022 r. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego opublikowało projekt, traktujący o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, a także niektórych innych ustaw. Przepisy skierowane do konsultacji społecznych mają na celu przede wszystkim implementację dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Europejskiej w sprawie wspomnianego prawa autorskiego i praw pokrewnych na jednolitym rynku cyfrowym. Jest to niezwykle istotna okoliczność dla twórców internetowych, gdyż regulacji ma ulec m.in. kwestia wynagrodzenia za udostępnianie treści w Internecie. Jakie inne nowe przepisy wprowadzono? Co to oznacza dla twórców audiowizualnych? Dowiesz się w tym artykule!
Projekt nowelizacji zgodnie z dyrektywą wskazuje, że dostawcy usług jako podmioty posługujące się dziełami, które udostępniane są przez użytkowników, są zobowiązani do uzyskania odpowiednich licencji, aby posiadać prawo do ich wykorzystywania. Gdy stosowny dokument zostanie uzyskany, obejmie on także publiczne udostępnianie utworów przez użytkowników. Ma to na celu zapewnienie ochrony przed ewentualnym zarzutem o nielegalnym korzystaniu z czyjejś pracy. Zgodnie z dyrektywą dla usługodawców, którzy nie zdołają zaopatrzyć się w odpowiednie licencje, przewidywane są szczególne okoliczności i sposoby, dzięki którym możliwe będzie uniknięcie odpowiedzialności za naruszenie praw autorskich. Planowane są również rozwiązania chroniące interes publiczny poprzez m.in. nakaz respektowania przepisów, traktujących o dozwolonym użytku wraz z resztą przypadków korzystania z publikacji zgodnie z prawem. Istotną kwestią jest także wprowadzenie przepisu, który wyraźnie zaznacza, że dostawcy usług nie są zobligowani do sprawdzania rozpowszechnianych treści.
Jedną z głównych zmian zasądzonych przez ustawodawcę jest wyposażenie twórców audiowizualnych w długo oczekiwane niezbywalne prawo do dodatkowego wynagrodzenia za eksploatację utworu w ramach usług VOD. Ma to miejsce za sprawą nowelizacji dotychczasowego art. 70 Ustawy o Prawie Autorskim i Prawach Pokrewnych. Przyznaje on w przypadku zbiorowego autorstwa audiowizualnego każdej osobie biorącej udział w projekcie prawo do dodatkowego wynagrodzenia za posługiwanie się tym dziełem. Jednakże obecna forma przepisu nie obejmuje zasad związanych z korzystaniem z utworów online. Kwestia odpowiedniej zapłaty za oglądanie filmów w Internecie podnoszona była przez Związek Autorów i Producentów Audiowizualnych (ZAPA) od lat. Wraz z rozwojem technologicznym nieodzowna stała się konieczność aktualizacji przepisów.
Głównym celem dyrektywy SATCAB jest ogólna poprawa działania rynku wewnętrznego UE. W efekcie czego utworzone zostaną na gruncie prawa autorskiego warunki, które pozwolą na szersze udostępnianie w państwach członkowskich audycji telewizyjnych i radiowych z innych części świata. Uproszczeniu ma ulec udzielanie licencji na wykorzystywanie utworów i innych przedmiotów z zakresu prawa pokrewnego, które dzierżą status ważnych narzędzi do promocji różnorodności kulturowej, spójności społecznej i ogólnego dostępu do informacji.
Przedstawione kwestie mają ulec nowelizacji poprzez wdrożenie stosownych i jednolitych reguł związanych z umowami reemisyjnymi, niezależnie od zastosowanej technologii. Co więcej, uregulowana ma zostać sytuacja reemisji, na potrzeby której poprzez “wprowadzenie bezpośrednie” dostarczany jest sygnał. Zdefiniowane będzie również odpowiednie prawo krajowe dotyczące praw autorskich i praw pokrewnych, niezbędne do świadczenia przez dostawców telewizyjnych i radiowych dodatkowych usług online.
Projekt ustawy wdraża zupełnie nowe instytucje dozwolonego użytku. Umożliwia m.in. korzystanie z utworów w edukacji na odległość. Instytucje kultury zajmujące się gromadzeniem zbiorów dziedzictwa fonograficznego i filmowego otrzymały pozwolenie na dokonanie digitalizacji w celu przechowywania. Cały projekt wraz z resztą zmian opublikowany został na stronie Rządowego Centrum Legislacji. Chcesz dowiedzieć się więcej na temat nowelizacji przytoczonej ustawy? Zapraszam do kontaktu! Umówimy spotkanie, a ja postaram się w przystępny sposób podzielić zgromadzoną wiedzą w tym zakresie.
Autor:
